Od kiedy pamiętasz mieszkasz w danym miejscu? Twoi rodzice również mieszkali w tym domu, w którym Ty mieszkasz od urodzenia? A może Twoi dziadkowie uprawiali jakąś ziemię, potem kontynuowali to Twoi rodzice, a obecnie TY?, a mimo to nadal nie jesteście prawnymi
właścicielami?
Warto rozważyć czy aby na pewno żadne z Was nie nabyło prawa własności nieruchomości
poprzez instytucję zasiedzenia.
Zasiedzenie należy do instytucji tzw. „dawności”. Jest to sposób nabycia własności na skutek
upływu czasu. W wyniku zasiedzenia posiadacz nieuprawniony nabywa prawo przez to, że
faktycznie je wykonuje w ciągu oznaczonego w przepisach czasu.
Jakie są warunki zasiedzenia?
Aby można było zasiedzieć nieruchomość muszą być spełnione następujące przesłanki:
1. Posiadanie samoistne
Jest to nic innego jak władanie daną nieruchomością tak, jakby było się jej właścicielem. Posiadanie cudzej rzeczy, aby mogło być uznane za tzw. samoistne – a zatem mogące wywołać po upływie ustawowego okresu skutku w postaci przejęcia własności tej rzeczy – nie może ograniczać się tylko do wewnętrznego, subiektywnego przekonania posiadacza, ale musi być dostrzegalnym z zewnątrz postępowaniem z rzeczą jak właściciel. Posiadaczem samoistnym rzeczy jest bowiem ten, kto nią włada jak właściciel, który posiadając wyraża faktyczną wolę wykonywania w stosunku do niej prawa własności. Przykładowo, dokonywanie remontów, zmian, nasadzeń zielonych, uiszczanie podatków i innych opłat związanych z daną nieruchomością w sposób niezależny od niczyjej woli poza własną może stać się przesłaną do uznania za posiadacza samoistnego.
2. Ciągłość posiadania
Jeśli chodzi o normy prawne regulujące okres ciągłego i nieprzerwanego posiadania niezbędny do stwierdzenia nabycia prawa własności nieruchomości przez jej zasiedzenie to obecnie wynosi on 20 lat dla posiadania w dobrej wierze ( posiadacz jest przekonany, że nieruchomość stanowi jego własność lub 30 lat dla posiadania w złej wierze (posiadacz wie, że nieruchomość jest własnością kogoś innego). Okresy te funkcjonują jednak od 1990 roku. Jeśli Ty lub Twoi bezpośredni wstępni posiadali daną nieruchomość jeszcze przed tym okresem – warto ustalić czy w stosunku do Twojej sprawy nie mają znaczenia przepisy, które obowiązywały w latach 1965-1990, kiedy to okres posiadania w dobrej wierze niezbędny do zasiedzenia wynosił zaledwie 10 lat, a w złej wierze 20 lat. Pamiętać należy także o możliwości zaliczania okresów posiadania naszych poprzedników do własnego okresu posiadania. W wielu przypadkach zaliczanie okresów jest możliwe. Istotnym dla stwierdzenia posiadania samoistnego przez określony czas jest jego ciągłość. W przypadku, gdy toczy się postępowanie sądowe, należy udowodnić przede wszystkim nabycie posiadania w określonym odległym czasie oraz jego obecne trwanie.
3. Upływ okresu czasu
Jak już wspomniałam wyżej, w obecnym systemie prawnym obowiązują dwa okresy uprawniające do zasiedzenia. Jest to upływ 20 lat dla stwierdzenia zasiedzenia w tzw. dobrej wierze oraz 30 lat dla złej wiary. Z mojej praktyki wynika, że Sądy w sposób bardzo ostrożny i skrupulatny podchodzą do stwierdzania zasiedzenia na zasadzie dobrej wiary. W zdecydowanie większości spraw, posiadacz samoistny zdaje sobie sprawę, że nie jest właścicielem nieruchomości. Co istotne dla okresu jaki jest niezbędny do stwierdzenia zasiedzenia kluczowe znaczenie ma to, kiedy rozpoczął się bieg zasiedzenia oraz to czy upłynął on przed 1 października 1990 roku.
Oczywiście poza wspomnianymi przesłankami, które pozwalają Sądowi w ogóle pochylić się nad faktycznym stwierdzeniem zasiedzenia istnieje jeszcze kilka innych aspektów zasiedzenia. M. in na czyją rzecz owe zasiedzenie miałoby się dokonać (małżonków wspólnie, samego wnioskodawcy czy też jego poprzednika prawnego), kto powinien być wezwany do udziału w postępowaniu w charakterze Uczestnika itp.
Wszczynając postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia warto dobrze przeanalizować dokumentację dotyczącą nieruchomości, która ma być przedmiotem zasiedzenia, a także pomyśleć o ew. świadkach którzy potwierdzą przed Sądem sposób i okres władania przez nas nieruchomością. Dobrze przygotowany wniosek, zawierający wszelkie dowody i skrupulatnie przedstawione fakty z całą pewnością zwiększy nasze szanse na uzyskanie prawa własności interesującej nas nieruchomości.
Opłata sądowa od wniosku o stwierdzenie zasiedzenia wynosi obecnie 2 000 zł bez znaczenia jakiej wartości jest nieruchomość.
W przypadku ewentualnych pytań lub chęci podjęcia się uregulowania statusu prawnego nieruchomości, na której gospodarujesz zapraszam do kontaktu.
DROGI CZYTELNIKU!
Tutaj znajdziesz więcej artykułów omawiających prawne aspekty twojego życia.
Zapraszam do śledzenia profilu kancelarii na FB – bądź na bieżąco z najnowszymi wpisami oraz informacjami.